Amsterdam: de NDSM-werf
Amsterdam, maar dan anders. Niet zoals duizenden toeristen naar de Dam en de Kalverstraat, niet zoals scholieren, senioren en andere verantwoorden en intellectuelen naar het Museumplein, niet zoals hipsters naar de Negen Straatjes. Wij gingen naar de NDSM-werf, een oude scheepswerf die je letterlijk en figuurlijk een andere kant van Amsterdam laat zien. Ook vol hipsters, maar misschien zijn die er wel omdat de werf zo'n hippe plek is. Hmm, misschien zijn wij dan ook wel een beetje hipster… Maar zonder baard of hoedje. En morgen niet meer. Kan dat?
Amsterdam Centraal Station
We kwamen met de trein aan op Amsterdam Centraal Station. Dit station wordt al jaren stevig verbouwd en hoewel je op sommige plekken nog steeds door een bouwput loopt, wordt meer en meer duidelijk wat het moet worden: een toekomstbestendige en waardige entree van onze hoofdstad. In plaats van het station aan de voorkant te verlaten, namen we de geheel vernieuwde IJ-passage naar de achterzijde van het station. Oorspronkelijk had het station drie tunnels die het centrum met het IJ verbonden, maar door de IJ-passage zijn er twee tunnels bijgekomen. Het resultaat is dat de drukte wordt verspreid en dat er een heleboel winkeltjes en eettentjes zijn bijgekomen. Door de donkere vloer en de verlichte zuilen ziet de passage er ook nog eens heel sjiek uit. Je zou bijna vergeten dat je op Amsterdam Centraal rondloopt.
Via de IJ-hal verlieten we het station, waarna we op zoek gingen naar de pont naar onze bestemming. Dat bleek niet zo moeilijk. Vanuit het station loop je zo de De Ruyterkade op en vanaf hier vertrekken er veerponten naar drie locaties in de stad: de Buiksloterweg (met Eye en de nieuwe A’DAM Toren), het IJplein en de NDSM-werf. Alle pontjes zijn gratis en varen minimaal eens per uur. Het is een leuke manier om Amsterdam eens op een andere manier te bekijken: vanaf het water. En dan niet tussen de massa’s toeristen, maar lekker low key, tussen de bakfietsen en fietstassen. Wij hoefden niet lang te wachten voordat we aan boord konden van onze pont en binnen een kwartier zetten we voet aan wal op de werf.
Ronddwalen over de werf
Op de NDSM-werf ligt een heleboel geschiedenis. In 1946 fuseerden de NDM (Nederlandsche Dok Maatschappij) en de NSM (Nederlandsche Scheepsbouwmaatschappij) tot de NDSM: de Nederlandsche Dok en Scheepsbouw Maatschappij. Het bedrijf was gespecialiseerd in de bouw van vrachtschepen en tankers en deed het goed. Zo goed dat de NDSM-werf rond 1950 één van de grootste scheepsbouwwerven ter wereld was. In 1978 werd de scheepsbouw beëindigd en raakten de gebouwen langzaam in verval. In de loop van de tijd heeft het gebied zich van een krakersbolwerk ontwikkeld tot een zogenaamde broedplaats met betaalbare woon- en werkruimten voor kunstenaars, ambachtslieden en bedrijven. En dat is heel leuk om doorheen te lopen.
Als je van de pont afkomt en rechtsaf gaat, zie je in de verte de enorme scheepsbouwloods al liggen. De loods is op doordeweekse dagen geopend en je mag er gewoon naar binnen. Het gigantische gebouw is voor de helft leeg en de andere helft is gevuld met bedrijfs- en atelierruimten. Als je er doorheen loopt, blijf je je verwonderen over wat je ziet. Een decorbouwbedrijfje zit naast een Barbie-kunstenaar, er wordt drumles gegeven en aan een grote tafel wordt een model in de make-up gezet voor een fotoshoot. Je voelt aan alles dat je hier tussen creatieve mensen zit. De plaatjes hierboven geven maar een klein kijkje in het gebouw, er is nog veel meer moois en inspirerends te zien.
Ook buiten kom je ogen tekort. Als je de scheepsbouwloods verlaat en rechtdoor langs de oude scheepshelling loopt, kom je bij een ruim 50 meter hoge kraan. Na jarenlang dienst gedaan te hebben voor de NDSM raakte het bouwwerk in verval, tot een investeerder het in 2011 van de ondergang redde. De kraan werd volledig gedemonteerd en op een ponton naar Franeker vervoerd, waar hij werd gerestaureerd en verbouwd tot een luxe hotel met drie suites. Eind 2013 keerde de kraan terug naar de NDSM-werf en sindsdien heeft het hotel veel internationale prijzen gewonnen. De kraan staat aan het water, langs een aantal verlaten trams die bewoond worden door kunstenaars. Zulke combinaties zijn treffend voor de werf: oud met nieuw, industrieel maar design, een vervallen gebouw vol graffiti langs een hightech hotel. Om een nachtje in het hotel door te kunnen brengen moet je wel even sparen: de kamers beginnen bij 450 euro per nacht. Je krijgt er dan wel gratis toegang tot de spa pool op het topje van de kraan bij ;-).
Relaxen bij PLLEK
Ook voor iets te eten of te drinken kun je goed terecht op de werf, onder andere bij PLLEK. Deze geheel uit zeecontainers opgebouwde creatie ligt direct aan het IJ en heeft een heus stadsstrand. Je kunt er heerlijk koffie drinken, een hapje eten of relaxen in de zon. Ik vind het vooral een aanrader in de lente of de herfst, als de zon ineens verrassend tussen de wolken door kan piepen en je komt verwarmen. Als Gerrit Hiemstra hartje zomer aankondigt dat het mooie dag gaat worden, verwacht dan grote drukte. Bij PLLEK eindigde ons tripje naar de NDSM-werf. Een inspirerende p(l)lek, waar we zeker nog eens terug gaan komen.
Bedankt voor jullie gepassioneerde artikel over de NDSM werf.